اصول تربیتی اسلام (درمان لجبازی کودکان)
خطبه های نماز جمعه شهرستان فریمان
السلامُ علیکُم و رَحمَة الله
خطبه اول
بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرّحیم
الحمد للَّه ربّ العالمین نحمده و نستعینه و نستغفره و نتوکّل علیه و نصلّی و نسلّم علی حبیبه و نجیبه و خیرته فی خلقه حافظ سرّه و مبلّغ رسالاته بشیر رحمته و نذیر نقمته سیّدنا و نبیّنا ابی‌القاسم المصطفی محمّد و علی اله الأطیبین الأطهرین المنتجبین الهداة المهدیّین المعصومین المکرّمین سیّما بقیّةاللَّه فی الأرضین. و نصلّی و نسلّم علی ائمّة المسلمین و حماة المستضعفین و هداة المؤمنین.
«عِبادَ اللهِ اُوصیکُم وَنَفسی بِتقَوی الله وَ اُحَذِّرکُم مِن عِقَابِه»
موضوع بحث ما در خطبه های شش ماه دوم اصول تربیتی اسلام است
اصول تربیتی اسلام (درمان لجبازی کودکان)
لجبازی کودکان یک نوع خصومت و آزار ارادی است که البته بعدا به عادت تبدیل میشود که فرد برای رسیدن به خواسته های خود مرتکب آن میشود. یک اعلام نفرت و یک اعلام خصومت نسبت به طرف مقابل است.که این نفرت و خصومت را در رفتارش تجلی می دهد برای اینکه به خواسته های خودش برسد.
لجبازی کودکان یعنی ما چه به روز بچه می آوریم که نفرت پیدا می کند. گاهی اوقات بچه از والدینش نفرت پیدا میکند!
ما کاری کرده ایم که فرزند به صورت ارادی دارد با ما دشمنی و مقابله میکند برای رسیدن به خواسته اش.
لجبازی در کودکان در کدام جنس بیشتر است؟
آن چیزی که معلوم است لجبازی در پسر ها حدود دو برابر دختر هاست و در زن ها حدود دو برابر شوهر ها.
چرا لجبازی کودکان پسر بیشتر از دختران است ؟
دختر ها به علت ویژگی های روحی که دارند تبعیتشان بیشتر است و نافرمانی کمتری می کنند. ولی پسر ها از همان اول میخواهند مستقل باشند و معمولا تقابلش با خانواده بیشتر است.
چگونه فرزند لجباز را درمان کنم ؟؟
با بچه لجباز چه کنم ؟؟
انواع لجبازی کودکان :
۱- در برابر دستورات سرکشی می کند !
۲- خواسته هارا با گریه و … بیان می کند.
۳- در برابر مقاومت والدین واکنش نشان می دهند.
مثلا والدین میگویند همین الان باید تلوزیون را خاموش کنی و بچه مانند کوه در برابر این فرمان می ایستد.
۴-دستورات والدین را به مسخره می گیرند. جدی نمی گیرند، می خندند و به شوخی می گیرند که خود یکی از جنس های لجبازی است.
عمدتا لجبازی کودکان در این چهار جا تجلی پیدا میکند.
سختگیری والدین در تربیت
به این دقت کنید که در تربیت سختگیری ممنوع است ؛ سختگیری یعنی من نمیدانم باید چه کار کنم . یک کلام ! شما نمیتوانید با سختگیری بچه را تربیت کنید.
آسیب های سختگیری والدین:
۱- بچه از شما فاصله میگیرد.
۲ -لجبازی در کودکان یکی از عواملی است که حاصل سختگیری میباشد.
۳- روحیه انتقام : بچه روحیه انتقام در وجودش شکل میگیرد.
۴- افزایش عصبانیت : سختگیری روی روح و روان طرف مقابل اثر میگذارد و او را عصبی می کند.
نتیجه عصبانیت ایجاد هیجانات است.وقتی هیجان ایجاد شد کار های غیر عقلانی انجام می شود.
۵- فرار از محیط خانه : فرار از محیط خانه به دو صورت رسمی و غیر رسمی انجام میشود.
رسمی یعنی واقعا فرار کند.
ولی فرار غیر رسمی به بهانه های مختلف به بیرون از خانه میرود چون محیط خانه را برای خودش امن نمی داند.
۶- تصمیمات غیر عقلانی می گیرد: شما وقتی سختگیری می کنید طرف مقابل تصمیمات غیر عقلانی میگیرد.سختگیری هایی بوده که منجر به خودکشی هم شده است !
حال به جای اینکه ما سختگیری کنیم جایگزین سختگیری چیست؟
جایگزین سختگیری در تربیت
جایگزین سختگیری روش مند بودن است. ما در تربیت باید روش مند باشیم.
حالات لجبازی در کودکان
۱- سرکشی : فرزندانی که سرکشی میکنند یعنی ما نمی توانیم او را تحت چهار چوب تربیتی قرار دهیم.
۲- عصبانیت: جیغ می زند گریه می کند ، بچه های لجباز معمولا حالت های عصبی هم در مراحل اول بصورت ارادی و بعدا غیر ارادی می بینید.
۳-دلیل تراشی : برای کار هایی که نمی خواهد بکند دلیل می آورد. مثلا می گوییم برو مشق هایت را بنویس و بهانه ی وقت زیاد است می آورد. با اینکه از صبح چیزی نخورده است می گوییم بیا ناهار بخور بهانه ی سیر بودن می آورد.
علت های لجبازی کودکان
۱- بی توجهی به فرزند و نیاز های او : گاهی ما نسبت به فرزند و نیاز هایش بی توجهی می کنیم. یک موقعی فرزند همبازی نیاز دارد و اگر همبازی اش نشویم بچه بیکار می شود و شروع به لجبازی میکند. بچه استدلال نمی آورد که مارا قانع کند باید به حرف هایش گوش کنیم و به حرکاتش دقت کنیم. گاهی حرف های کودکمان را نمی شنویم .
۲- محرومیت : تاثیر بی توجهی رده ی سنی ندارد.گاهی بی توجهی به همسر او را لجباز می کند.فقط نوع نیاز ها فرق میکند قاعده قاعده ای کلی است.
محرومیت مطلق: بچه ها را از چیز هایی که نیازشان محسوب می شود محروم نکنید.حتی یک جاهایی باید زمینه ای را فراهم کنیم تا بچه احساس محرومیت نکند.
مثلا میگویند در فامیل همه ی بچه ها تبلت دارند چه کنیم تا فرزند ما سرخورده نشود؟ دو راهکار میتوانیم ارائه دهیم :
الف ) شخصی فعال باشید و وقتی به مهمانی میروید چند بازی فکری به همراه داشته باشید. گاهی فرد منفعلی هستید یک تبلت برای خودتان بخرید و در مهمانی به کودکتان بدهید تا احساس محرومیت نکند. باید مدیریت را یاد بگیریم. مثلا فرزندمان را از تلوزیون محروم میکنیم در مهمانی از جلوی تلوزیون بلند نمیشود!
ب ) باید محرومیت های مطلق را مدیریت شده و آسیب هایش را به حداقل برسانیم. دفع افسد به فاسد بکنیم دفع بدتر به بد بکنیم.
مثلا به خانواده هایتان می گویید: بچه ی ما پفک نمی خورد و خواهش می کنید به او پفک ندهند ولی پدر بزرگ بچه وقتی او را به پارک می برد هم برایش پفک می خرد و هم میگوید به مادرت نگو که پفک خوردی! در اینجا بچه هم پفک خورد و هم دروغ را یاد گرفت.
محرومیت عواطف:
بچه ها نیاز های عاطفی دارند و نیاز به محبت دارند. گاهی اوقات بین خانم ها و بچه ها نیاز های مشترکی وجود دارد. مثلا آقا به خانمش محبت نمی کند و زنش لجبازی می کند. یعنی محرومیت از عواطف منجر به این می شود که فرد به سمت لجبازی می رود چون میخواهد به یک محبتی برسد.
۳- نیاز های شدید: نیاز های شدید شامل خواب گرسنگی و تشنگی می شود. باید این مسائل توسط والدین مدیریت شود. مثلا محیط خانه جوری است که فرزند دیر می خوابد و آسیب هایی در پی خواهد داشت. ما نباید بگذاریم فرزند به مرحله نیاز شدید برسند تا منجر به لجبازی شود. ما باید مدیریت کنیم تا به موقع بخوابند به اندازه و به موقع بخورند و به موقع رفع تشنگی شود.هر نیازی که دارند در اسرع وقت رفع شود.
۴- استبداد والدین: والدین زورگو هستند. یعنی به طرف مقابل توجهی ندارند و فقط خودشان را می بینند. استبداد شامل دو نوع استبداد نرم و استبداد سخت است.
الف ) استبداد نرم : شخص با نرمی خواسته ی خودش را می خواهد تحمیل کند و هرچند با ملایمت حرفش را می زند ولی به دنبال منفعت خودش است .
ب ) استبداد سخت: تحمیل خواسته اش را شده با فریاد زدن به انجام میرساند.
انواع خانواده ها
به این موضوع هم اشاره کنیم که خانواده چهار نوع است:
۱- خانواده مستبد
۲- خانواده آسان گیر
۳- خانواده بی تفاوت
۴- خانواده منطقی
خانواده آسان گیر: هر گاه دیدید سیستمی با مخاطبش بیش از حد راه می آید و هیچ نوع سخت گیری در کار نیست بدانید ته آن هیچ چیز در نمی آید.
بی تفاوت: از بی تفاوتی هم هیچ چیزی در نمی آید. سیب زمینی مطلق! میپرسی بچه ات کلاس چندم است؟ نمیداند ! بی تفاوتی خوب نیست.
منطقی: منطق خوب است. با بچه باید با منطق صحبت کرد نه با استبداد. باید با دلیل و توضیح با بچه صحبت کنیم. در یک سیستم ایده آل باید این اتفاق (منطقی بودن) بیفتد.
۵- بد آموزی: مثلا اگر مادر لجباز باشد بچه هم به مرور یاد می گیرد.
بد آموزی گاهی از والدین و گاهی از سایرین(دوستان،اقوام،رسانه) است.
شخصی کتاب های درسی مان را بررسی کرد و به این نتیجه رسید که کتاب های درسی ما پنج برابر آموزش دروغگویی در آن بیشتر است. مثلا داستان چوپان دروغگو را کامل برای بچه توضیح می دهیم.
گاهی پای تلوزیون می نشیند و میبیند در سریالی زن و شوهر با هم لجبازی می کنند و یاد می گیرد.
۶-آزمایش والدین: گاهی اوقات لجبازی میکند تا والدین را آزمایش کند که میتواند والدین را به زانو در بیاورد یا نه!
نکته: ما به بی روشی می گوییم سختگیری نه روش مند بودن ! اگر در برابر پافشاری کودک تسلیم شدی در جاهای دیگر هم ناچاری تسلیم شوی.
ولی اگر بچه ببیند مادرش در خانه ی خاله با در خانه فرقی نمی کند و یا جلوی میوه فروشی با در ماشین فرقی نمی کند. ما در روایات داریم مدارا داشته باشید که همان نادیده گرفتن است. مثلا در مدرسه اجازه ی تنقلات نمی دهیم ولی در اردو اشکالی ندارد که تنقلاتی بیاورد و بخورد. چون با یکبار خوردن مشکلی بوجود نمی آید و فضا خوشایند تر میشود . پس گاهی فرزندان والدین را تست میزنند که باید از آن سر بلند بیرون بیاییم.
۷- شکست های متوالی:
گاهی ما توقعاتی از فرزند داریم که نمی تواند آن را به انجام برساند و نمی تواند موفق شود. چند باری که در یک کار شکست بخورد لجبازی هایش شکل میگیرد.
-دو قاعده کلیدی
۱-از فرزندان به اندازه توان توقع داشته باشید.
۲-از فرزندان در زمان و مکان مناسب توقع در حد توان داشته باشید: یعنی وقتی بچه خسته است به او گیر ندهید که چرا کفشت در جا کفشی نگذاشتی و یا لباس هایت را سرجایش بگذار چرا که این باعث می شود بچه به علت خستگی که دارد لجبازی کند. این مربوط به بحث زمان بود یک موقعی بحث زمان نیست و والدین در مکان نامناسب به بچه گیر می دهند مثلا در میهمانی بچه مشغول بازی است و والدین می گویند اول مشق هایت را بنویس و بعد بازی کن! این موضوع از قبل باید مدیریت شود چرا که میهمانی و بازی بچه یک شرایط ویژه است. پس برای اینکه بچه ها دچار شکست متوالی نشوند توان آنها را بسنجیم و سپس از آنها در خواستی داشته باشیم .
۸-ناراحتی عصبی والدین: گاهی اوقات علت پرخاشگری ناراحتی عصبی والدین است. رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور در یکی از خبر گزاری ها اعلام کرده است که حدود ۲۰% مردمان ما دچار یکی از اختلالات روحی روانی هستند. یعنی از هر پنج نفر یک نفر دارای اختلال روانی هستند. البته آمار های دیگری هم هست. مثلا تا ۳۸% هم آمار داریم که می شود هر سه نفر یک نفر دچار اختلال روحی روانی است.
محک زدن این اختلال در خود هم کار سختی نیست. مثلا اگر می بینید روزی ۳ بار عصبی می شوید.روزی سه بار در کل سال حدود هزار بار عصبی شده اید که این نیاز به درمان دارد.
کسی که آستانه تحملش پایین است و سریع تحریک عصبی می شود این خود یک نوع بیماری است.
۹-بیماری های مداوم: این مورد نتیجه اش کاهش آستانه ی تحمل است. باعث پرخاشگری و ناسازگاری و لجبازی کودکان و کاهش توجه وی می شود.
۱۰- ولادت فرزند جدید: ولادت فرزند جدید به این معنا نیست که فرزند دیگری به دنیا نیاوریم بلکه به معنی این است کاری نکنیم که بچه لجباز بشود. مثلا حسادتشان را تحریک نکنیم و نسبت به فرزند بزرگتر بی توجه نشویم. در حضور هر دو فرزند به آن ها محبت نکنید.
۱۱- بی صبری والدین: اگر صبر را از تربیت دور کنیم تربیتی انجام نمی شود . مادر باید صبور و موقعیت سنج باشد. بچه نباید برنامه ثابت داشته باشد برنامه ی تربیتی بچه باید انعطاف داشته باشد. امروزه برخی پدر و مادران بی صبر شده اند. برای مشکل لجبازی باید زحمت بکشید و زمان بگذارید.
۱۲-امر و نهی مکرر: امر و نهی مکرر انسان بزرگ هم لجباز می کند.
خدای متعال به همه ما توفیق عمل به دستورات امامان معصوم را عنایت فرما، گناهان ما را بریز آبروی ما مریز. امواتمان غریق رحمت بگردان به ویژه روح امام راحل و شهدای انقلاب و جنگ تحمیلی و شهدای مدافعان حرم را در اعلا علیین با سید و سالار شهیدان ابی عبد الله الحسین محشور بگردان
اعوذ بالله من الشیطان رجیم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
وَالْعَصْرِ ﴿۱﴾ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ ﴿۲﴾ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴿۳﴾
خطبه دوم
بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرّحیم
الحمدللَّه ربّ العالمین. والصّلاة والسّلام علی سیّدنا و نبیّنا، ابی‌القاسم محمّد و علی آله الأطیبین الأطهرین المنتجبین، الهداة المهدیین المعصومین، سیّما علی امیرالمؤمنین، والصّدیقة الطاهرة سیّدة نساءالعالمین، والحسن والحسین، سیّدی شباب اهل الجنّة، و علی‌بن‌الحسین زین العابدین و سید الساجدین، و محمّدبن‌علی الباقر، و جعفربن‌محمّد الصادق، و موسی بن‌جعفر الکاظم، و علی‌بن‌موسی الرّضا، و محمّدبن‌علی الجواد، و علی‌بن‌محمّد الهادی، والحسن‌بن‌علی العسکری، والحجّة القائم الهادی المهدی. حججک علی عبادک، و امنائک فی بلادک.
اللهم صلّ علی ائمّة المسلمین، و حماةالمستضعفین، و هداةالمؤمنین.
اوصیکم و نفسی بتقوی اللَّه.
کما قال الله تعالی فی محکم کتابه: إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ
همه برادران و خواهران عزیز و همچنین خود را به رعایت تقوا و گزینش این راه نورانی و پُربرکت دعوت و توصیه میکنم.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
مَنْ أتَی الجُمُعَةَ إیماناً وَاحْتِساباً استَأنفَ العَمَلَ. (من لایحضره الفقیه، ج ١، ص ۴٢٧)
هر کس از روی ایمان و با قصد پاک و برای خشنود ساختن خداوند، به نمازجمعه آید، اعمال خود را از سر گیرد.
«استأنف العمل» ، کنایه از آن است که خداوند گناهان گذشته او را بخشیده و کارها را از نو آغاز نماید.
هفته نیروی انتظامی را تبریک عرض می کنم
همچنین گرامی می داریم هفته وقف و ادای احترام می کنیم به همه واقفین گرامی
اما مسائل روز: چند نکته عرض کنم
- جنگ ترکیبی دشمن در هفته وحدت
علیرغم تلاش دشمنان هفته وحدت بسیار خوب و بدون تنش برگزار شد و جمع زیادی از برادران و علماء اهل سنت در کنفرانس وحدت شرکت کردند و به ویژه فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان نظام، سفرای کشورهای اسلامی و میهمانان کنفرانس وحدت (۱۱/ ۰۷/ ۱۴۰۲) مبنی بر اینکه:
قاصربودن فهم و زبان بشری از فهم و بیان شخصیت و فضائل والای پیامبر اعظم(ص)
جهاد کامل در راه خدا، راه ادای دِین به پیامبر
احساس خطر قدرت‌های زورگو از تعالیم قرآن کریم، علت طراحی‌های آنها برای اهانت به این کتاب الهی
فراخوان سران و سیاستمداران کشورهای اسلامی و صاحبنظران و نخبگان جهان اسلام به تفکر بر روی این پرسش
اتحاد کشورهای اسلامی و اتخاذ خط مشی واحد در مسائل اساسی، راه مقابله با دخالت آمریکا و قدرت‌های زورگو
بشارت تحقق وعده «موتوا بغیظکم» قرآن در خصوص رژیم صهیونیستی
قمار عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی، مانند شرط‌بندی روی اسب بازنده‌ی محکوم به باخت
نهضت فلسطین، امروز سرزنده‌تر و آماده‌تر از همیشه
- تلاش دشمن برای تداوم پیامدهای آشوبهای پاییز سال گذشته و بصیر مردم شریف
ماهیت ضدملی و ضددینی فتنه پاییز ۱۴۰۱ و طراحان و مدیران آن در خارج از کشور کاملا مشخص است. امسال و در تابستان ۱۴۰۲ با بیانیه‌ها و نشست‌ها و مصاحبه‌های تحریک‌آمیز در صدد احیای این فتنه‌ی مرده بودند که اکنون با عدم کامیابی به اهداف خود در صدد تداوم‌بخشی پیامدهای تندروانه آشوبهای سال قبل هستند.
مردم شریف ما در مقابل این فتنه انگیزی دشمن از خود بصیرت نشان دادند اما باید همچنان مراقب بود:
اولاً اهل رسانه و منبر و خطابه ، رصد و پایش این نوع موضع گیری‌ها و تحلیل درست از پشت صحنه این تحرکات وظیفه خود را انجام دهند. پشت صحنه این تحرکات در حال حاضر دوقطبی‌سازی کاذب در جامعه به هر بهانه کوچک و بزرگ و مشغول داشتن فکر نخبگان و عموم مردم باحاشیه‌های ساختگی است.
ثانیاً، پرهیز از افتادن در ورطه موضع گیری‌ها وسخنان شتابزده و هزینه‌ساز در حوادث و وقایعی است که به وقوع می‌پیوندد و با نزدیک شدن به انتخابات به احتمال زیاد شدت می‌یابد.
ثالثاً گسترش فضای گفتگو با راهبرد” حُسن استماع ” است. واقعیت این است بخش زیادی از جوانان اعم از دانشجویان و دانش‌آموزان بیش از آن که در جلسات با مسئولان مطالبه شنیدن داشته باشند طالب گفتن هستند. باید به این مطالبه آنها رسمیت داد.
پروردگارا فرج مولایمان را تعجیل بفرما، مارا از یاران و انصار و اعوان ایشان قرار بده، به ما توفیق شهادت در رکاب امام زمان عنایت فرما، امواتمان را غریق رحمت بگردان ، مریض ها را شفای عاجل عنایت فرما، سایه مقام معظم رهبری بر سر ما مستدام بدار
اعوذ بالله من الشیطان رجیم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ ﴿١﴾ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ ﴿٢﴾ إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ ﴿٣﴾
صدق الله العلی العظیم
ثبت دیدگاه